Yüksek Tansiyon Nedir?
Yüksek tansiyon, kanın damarlarda akışı sırasında basıncının artmasıdır. Kan basıncı arttıkça, damar duvarlarına binen yükte artar ve bu durum uzun süreli devam ettiğinde damarlar zarar görebilir ve kalp hastalıklarının önü açılır.
Tabii damarların zarar görmesi kısa sürede olmaz ve yıllar alabilir. Ancak yüksek tansiyon için gerekli önlemler alınmazsa kalp krizi ve felç riski önemli oranda artar.
Yüksek tansiyon bazı kişilerde herhangi bir diğer nedene bağlı olmadan ortaya çıkabilir ve buna primer hipertansiyon denir.
Böbrek sorunları, adrenal bezlerde oluşan tümörler, damar bozuklukları, doğum kontrol hapları gibi çeşitli ilaçların kullanımı, uyarıcı ilaç kullanımı gibi diğer durumlara bağlı olarak görülen yüksek tansiyona ise “ikincil hipertansiyon” adı verilmektedir.
Tansiyonu ara sıra yükselen her kişi hipertansiyon hastası değildir. Tansiyon yüksekliğinin hipertansiyon olması için sürekli olması, tansiyon değerinin normalden hep yüksek olması gerekir.
Yüksek Tansiyon Riskini Arttıran Faktörler
Yaş: Yaş ilerledikçe yüksek tansiyon riski artar. Erkeklerde orta yaşlardan itibaren yüksek tansiyon oluşması oldukça sık görülen bir durumdur. Kadınlarda ise daha çok menopoz döneminden sonra ortaya çıkar.
Genetik: Yüksek tansiyon aile içinde, nesinden nesile geçme eğilimindedir.
Aşırı Kilo: Kilo arttıkça, dokuların ve organların oksijen ihtiyacı ve buna bağlı olarak oksijeni taşıyan kan miktarı artar. Vücuttaki kan miktarı arttığında damarlardaki basınç ve hipertansiyon riski yükselir.
Fiziksel Olarak Aktif Olmamak: Fiziksel olarak aktif olmayan insanlarda kalp atışı daha hızlı olma eğilimindedir. Kalp hızlı attıkça damarlara pompalanan kanın basıncı yükselir.
Fiziksel olarak aktif olmamak aynı zamanda yüksek tansiyonun bir diğer önemli nedeni aşırı kiloyu da tetiklemektedir.
Sigara Kullanımı: Sigara içmek, zaten tütün yapısı gereği tansiyonunuzu geçici olarak yükseltmektedir.
Ancak uzun süreli tütün kullanımı, tütünde bulunan bazı kimyasalların damarları daraltmasından dolayı tansiyonun yükselmesine neden olur.
Sigara kullanmasanız bile kalp ve damar sağlığınızı korumak için sigara dumanı bulunan ortamlardan uzak durmalısınız.
Fazla Tuz: Yemeklerle birlikte fazla tuz tüketmek vücudun su tutmasına ve buna bağlı olarak tansiyonun yükselmesine neden olur.
Az Potasyum: Potasyum hücrelerdeki sodyumun dengelenmesine yardımcı olan bir mineraldir. Yetersiz potasyum kandaki sodyum oranının artmasına yol açabilir.
D Vitamini Eksikliği: D vitamini eksikliğinin tansiyonu yükselttiği konusunda net bir bilgi olmamakla birlikte, teorik olarak böbreklerden salınan ve kan basıncını dengeleyen bir enzimin salınmasında kullanıldığı için, eksikliğinde kan basıncının yükselebileceği kabul edilmektedir.
Alkol Kullanımı: Uzun süreli alkol tüketiminin tansiyonu yükselttiği bilinmektedir. Ayrıca 2 bardaktan fazla alkol tüketmek geçici olarak tansiyonu yükseltir.
Stres: Aşırı stres geçici olarak, fakat oldukça etkili bir şekilde tansiyonu yükseltir.
Hastalıklar: Yüksek kolesterol, şeker hastalığı, böbrek hastalıkları ve uyku apnesi gibi hastalıklar yüksek tansiyona neden olabilir.
Yüksek tansiyon çoğunlukla yetişkinlerde görülmekle birlikte yetersiz beslenen, kalp veya böbrek hastalığı bulunan, hareketsiz çocuklarda da ortaya çıkabilir.
Önlemler
Yüksek tansiyonun tetikleyebileceği hastalıklardan korunmak için aşağıdaki noktalara dikkat edin.
Yıl içinde 3-4 kez tansiyonunuzu ölçtürün. Ancak tansiyon değerlerinin gün içinde değişebileceğini unutmayın. Örneğin yemekten sonra tansiyon ölçtürürseniz büyük ihtimalle tansiyonunuz yüksek çıkacaktır.
Şeker, kalp veya böbrek rahatsızlığınız varsa tansiyonunuzu daha sık ölçtürün. Bu hastalıkların kontrol altında tutulabilmesi için tansiyon değeri önemli olduğundan evinize tansiyon ölçümü yapan bir cihaz kullanabilirsiniz.
Tansiyonu kontrol altında tutmak için daha fazla hareket edin. Fazla kilolarınızdan kurtulmak ve genel sağlığınızı güçlendirmek için özel bir beslenme programı oluşturun.
Mümkün olduğunca yemeklere ekstra tuz eklememeye, hazır gıdalar ve yağlı yemekler tüketmemeye çalışın.
