Çocuğunuza nasıl iyi bir örnek olursunuz?

Ebeveynler genellikle kadın-erkek ilişkisindeki iniş çıkışların anne-baba olarak rollerini etkilemediğini düşünüyor. Oysa çocuklar ilişkilerdeki gerginliği fazlasıyla hissediyor… Çocuklar anne babalarını hayatın her anında gördükleri şekilde rol model alırlar. Bu yüzden anne-baba arasındaki her duygu ve her bir olay, çocukta irili ufaklı izler bırakarak duygularını, düşünce yapısını, davranışlarını çeşitli farklı şiddetlerde etkiler…

Anne ve babanın her türlü davranışı çocuklar tarafından taklit ediliyor… Yani ebeveynler farkında olmadan öğrettiklerini unutmamalı… Dolayısıyla çocuklarına iyi örnek olmaya çok dikkat etmeli

ÖZEL İLİŞKİYİ DE DİKKATE ALIYORLAR

Anne-baba rolü çocukla ilgilenilen zamanlarla sınırlı değildir. Çocuklar ebeveynlerin arasındaki özel ilişkiyi de örnek alıyor ve bu ilişkiden etkileniyor. Kısacası anne-baba hayatın her anında çocuklarına rol model olur. Gün içindeki olaylara bağlı olarak anne ya da babanın veya her ikisinin sinirli, gergin, sabırsız oluşu çocuklarıyla olan ilişkiye yansır. Mesela iş yerinden yorgun ve sinirli gelen ebeveynin çocuk ile oynamak istememesi ya da bağırıp çağırması çocuğun tüm olanı biteni kendi üstüne almasına, kendini reddedilmiş ve değersiz hissetmesine neden olur. İflas, işsizlik, borç, gelir düşüklüğü gibi durumlar aile içi dengeleri bozabilir. Böyle durumlarda lüks sayılabilecek ihtiyaçlar ve hatta temel ihtiyaçlar karşılanamayabilir, çocuk okulundan ayrılmak zorunda kalabilir, sosyal çevre dengeleri değişebilir. Bu da çocukları derinden etkileyeceği için en doğru şey bir uzman desteği almaktır.

EVLİLİĞİNİZ BİTEBİLİR AMA…

Unutulmaması gereken sadece evliliğin bittiğidir. Annenin ve babanın rolü halen sürmek- tedir. Pek çok çocuk, evlilik bittiği zaman anne ve baba ile olan ilişkisinin değişeceğini düşünür ve endişeye kapılır. Çocukların algılarının değişmemesi için ebeveynlerin boşanma öncesi süreçteki ilişkilerini çocuklarıyla sürdürmeleri gerekir. Birbiriyleriyle ilgili olumsuz söz ve davranışlardan kaçınmaları da dikkat edilmesi gereken önemli noktalardan biridir.

BOŞANMA SONRASI NELERE DİKKAT EDİLMELİ?Çocuğun psikolojik sağlığı açısından boşanma süreci kadar boşanma sonrasındaki süreç de çok önemli. Boşanma ile beraber yaşanan ya da yaşanacak değişiklikler, çocuktan saklanmamalı, çocuğun yaşına uygun olarak uygun kelimelerle anlatılmalı. Bu dönemde nasıl davranılması, neler yapılması gerektiği de aynı şekilde anlatılmalı. Eğer anne ve baba olarak çocuğunuza sorunlarla başa çıkabilen bir model olursanız çocuğunuz da problemler ile baş edebilmeyi öğrenebilir.

HER TÜRLÜ DAVRANIŞI KOPYALIYORLAR

Çocukların ebeveynden etkilenerek geliştirdiği kişilik özelliklerine şu örnekleri verebiliriz:

İstenmedik bir durum karşısında bağırıp küfreden babayı gören çocuk babayı model alacak, kendisi de böylesi durumlarda benzer tepkileri verecektir.

Sigara içmek, namaz kılmak, meyve yemek, tatile gitmek, kitap okumak gibi alışkanlıklara sahip olan ebeveyn, bu eylemleri yerine getirdiğinde çocuğa model olur. Çocuk farkında olmadan öğrenir ve ileride benzer alışkanlıklara sahip olabilir.

Köpekten kor­kan an­ne kö­pek gör­dü­ğün­de te­dirgin ola­cak, ço­cu­ğu­nu kö­pek­ten uzak tut­ma­ya ça­lı­şa­cak, “A­man yak­laş­ma ısı­rı­r” di­ye­cektir. Böy­le­ce kö­pek kor­ku­su an­ne­den
ço­cu­ğa ge­çe­cek­tir.

Depresif olma eğilimli annenin sahip olduğu karamsar duygular (değersizlik, yetersizlik, başarısızlık, hayatın ve insanların kötü oluşu) anneden diğer kişilere ve çocuğa sergilendiğinde çocuk bunu alabilir ve benzer duyguları benzer durumlarda geliştirebilir.

“Yalan söylemek kötüdür” gibi düşüncelere sahip olan ebeveynle yetişen çocuk temelde bu düşünceleri alacaktır. Ancak zaman içerisinde bu düşünceleri benimseyip benimsemeyişine bağlı olarak yaşamına yansıtabilir veya yansıtmayabilir.

Fırından ekmek aldıktan sonra “Teşekkür ederim, hayırlı işler” diyen, yemekten sonra ellerini yıkayan, eşiyle saygılı ve sevecen tonda konuşan ebeveynin bu olumlu davranışları çocuğa model olacak, çocuk da benzer davranışları sergileyecektir.İYİ ÖRNEK OLMANIN PÜF NOKTALARI

**Çocuklarınızın nasıl davranmasını istiyorsanız siz de öyle davranın.
**Çocuklarınız ile bol bol oyun oynayın.
**Eve geldiğinizde teknolojik aletlerden özellikle telefon ve bilgisayardan olabildiğince uzak durun.
**Anne ve baba olarak çocukların yanında kesinlikle tartışmayın.
**Eşinize ve aile bireylerine karşı sevgi gösterin ve saygılı davranın.
**Başka insanlara karşı saygılı olun ve sempatik davranın.
**Çocuğunuzun yanında asla yalan söylemeyin.
**Ailenizle TV olmadan yemek yemeye özen gösterin.
**Yemek seçmemeye özen gösterin.
**Sağlıklı beslenin ve spor yapın.

**Öfkenizi ve stresinizi nasıl yönettiğinize dikkat edin ve bunları azaltacak adımlar atın.
**Çocuğunuzun öğrenmesini destekleyin ve ona bu konuda model olun.
**Ailece birtakım etkinlikler planlayın.
**Aile içerisinde sohbet saatleri yapın.
**Kişisel temizliğinize özen gösterin (diş fırçalama, duş alma, el yıkama vb.)
**Çocuklarınıza sözlerinizle değil davranışlarınızla örnek olun.
**Çocuğunuzu dinleyin ve onu dinlediğinizi belli edin.
**Evinizde bir düzen oluşturun ve bu düzeni korumaya özen gösterin.

Kötü huylar bırakılmalı
Çocukların yanında kötü alışkanlıklarınızı (sigara içme, alkol kullanma vb.) sergilemeyin. Bu tür alışkanlıklarınız varsa kurtulmaya bakın.

Kimdir?

Yüksek eğitimini İstanbul Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nde tamamlayan Selin Karabulut, uzmanlık eğitimini ise İstanbul Ticaret Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nde tamamlamıştır. Karabulut sırasıyla; Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim Araştırma Hastanesi, Acıbadem Mobil, ARM Psikiyatri / Psikoterapi ve çeşitli özel okul ve özel kurumlarda çalıştı. 2014 yılında Anadolu Sağlık Merkezi’nde çalışmaya başlayan Uzman Psikolog Karabulut, halen aynı hastanede görev yapmaktadır.