“Geç saatlerde yatan ya da rutin bir uyku düzeni olmayan çocukların beyinleri olumsuz etkileniyor ve okul başarıları düşüyor.”
Geçtiğimiz haftalarda İngiltere’deki University College of London’da 7 yaşındaki 11 bin çocuk üzerinde yapılan kapsamlı çalışmanın bu sonucu açıklandığında tüm dünyada büyük yankı uyandırdı. Araştırma sonucuna göre saat 21.00’den sonra uyuyan çocukların okuma ve matematik notları daha düşüktü. Çünkü az uyku vücudun doğal ritmini bozuyor ve beynin yeni şeyler öğrenme mekanizmasını olumsuz etkiliyordu.
Uykuya, başta beyin olmak üzere tüm organların yenilenmesi için herkesin ihtiyacı vardır. Uyku sırasında stres hormonuı azalıyor ve büyüme hormonu daha fazla salgılanıyor. Böylece uyku sırasında vücut kendini onarıp, yeniden yapılandırıyor ve vücut kendini yeni güne hazırlıyor. Ninniler “Uyusun da büyüsün” derken aslında yadsınamaz bir gerçeği de vurguluyor. Düzenli uyuyan çocukların büyümesi daha hızlı, öğrenme yeteneği ve hafızası daha güçlüdür.
Düzenli uyumayan çocuklarda abur cubur yeme, televizyon karşısında fazla vakit geçirme ve şekerli içecekler içme olasılığı daha fazla. Bu da onların obezite riskinin daha yüksek olduğunu ortaya koyuyor. Johns Hopkins Üniversitesi’nin araştırması bu tezi doğruluyor. Buna göre 5 yaşın altındaki çocukların her gün 11 saat, 5-10 yaş arası çocukların 10 saat ve 10 yaş üstü çocukların da 9 saatini uykuda geçirmesi gerekiyor. 5 yaş altı çocuklarda süre 9 saate, 5-10 yaş arası çocuklarda 8 saate ve 10 yaş üstü olanlarda da 7 saate indiğinde aşırı kilolu olma ve obezite riski yüzde 92’ye çıkıyor. Ne kadar yüksek bir oran öyle değil mi?
Yetersiz uyumadan kaynaklanan fiziksel, zihinsel ve duygusal problemler sayısızdır. Az uyku, çocuğun hayatını kökten değiştirebilir. Mesela yetersiz uyku uyuduğu için büyüme hormonu daha az salgılanacak ve bunun sonucunda daha kısa boylu olacaktır. Az uyku aşırı kilo problemlerine yol açtığı için ileriki yaşlarında yüksek tansiyon riskiyle karşı karşıya kalacaktır. Aynı şekilde diyabet riski de artar. Entelektüel anlamda da okuma ve anlama yetisi azalacağından beyni aldığı bilgiyi gerektiği gibi işleyemeyecek ve okul yıllara daha başarısız geçecektir. Ayrıca uykusuzluk insanı kazalara da daha yatkın hale getirdiği herkes tarafından bilinen bir gerçek. Uykusuzluğun bir diğer etkisi de çocuğu ya etrafına ilgisiz ya da hiperaktif olma riskiyle karşı karşıya bırakması. Uyku düzeni oluşturmak için asla geç değil. Unutmayın, iyi bir gece uykusu çocuğun sağlığı için beslenme kadar önemli.
Uyku rutini sağlamanın yolları:
Uyku rutini oluşturmanız çocuğun iyi bir gece uykusu uyumasında büyük rol oynayacaktır.
–Bir uyku saati belirleyin ve ona bağlı kalın. (Haftasonları ve tatillerde biraz esnek olabilirsiniz.)
–Çocuğun uyku hazırlıklarını uzatmasına izin vermeyin ve istisna yapmayın.
–Hatta resimli bir uyku rutini çizelgesi yapabilirsiniz. (Banyo, diş fırçalama, pijamalarını giyme, kitap okuma gibi..)
–Uyku öncesinde aktif oyunlar, TV izleme, bilgisayar oyunu gibi çocuğun heyecan dozunu yükseltecek bir aktivite yapmasına izin vermeyin.
–Uyku rutini yatağa yatmadan en az 30 dakika önce başlamalı.
–Uyku rutini başlamadan yarım saat önce çocuğunuza haber verin ve ona 15 dakika ve 5 dakika kala tekrar hatırlatın.
–Çocuk uyku hazırlıklarını ne kadar erken bitirirse onunla konuşmaya ya da kitap okumaya daha fazla vaktiniz kalacağını vurgulayın. Bu onun hızlanmasını sağlayacaktır.
–Uyku saati geldiğinde çocuğunuza “Uyku zamanı, iyi geceler” deyip yatağına yatırın.